Niepowodzenia w nauce matematyki – jak im zapobiegać?
Matematyka to jeden z tych przedmiotów, który budzi skrajne emocje – jedni ją kochają, inni unikają jak ognia. Niestety, u wielu dzieci w pewnym momencie pojawia się zniechęcenie i niepowodzenia w nauce matematyki. Skąd się biorą te trudności? Czy można im zapobiec? A może istnieją sposoby, by zmienić podejście do matematyki i sprawić, że stanie się przyjaznym, logicznym i zrozumiałym przedmiotem?
Skąd biorą się trudności w nauce matematyki?
Niechęć do matematyki najczęściej wynika z kilku kluczowych problemów:
- Brak solidnych podstaw – Matematyka to system naczyń połączonych. Jeśli dziecko nie opanuje dobrze podstawowych umiejętności, np. dodawania i odejmowania, tabliczki mnożenia będzie miało trudność z bardziej zaawansowanymi zagadnieniami.
- Złe doświadczenia – Negatywne emocje, presja ocen i strach przed błędami mogą zniechęcić do nauki.
- Nieodpowiednie metody nauczania – Tradycyjne, schematyczne podejście do matematyki, bez angażowania dziecka w praktyczne działania, może sprawić, że przedmiot wyda się abstrakcyjny i niezrozumiały.
- Brak motywacji – Dzieci często nie widzą sensu w nauce matematyki, bo nie rozumieją, gdzie mogą wykorzystać te umiejętności w codziennym życiu.
Jak zapobiegać niepowodzeniom w matematyce?
1. Budowanie solidnych podstaw
Aby dziecko mogło dobrze radzić sobie z matematyką, trzeba zadbać o fundamenty. Warto regularnie ćwiczyć podstawowe operacje matematyczne i rozwijać umiejętność logicznego myślenia.
- Tabliczka mnożenia – zamiast mechanicznego „wkuwania” warto stosować gry matematyczne, np. Karty Grabowskiego, które pomagają w naturalny sposób utrwalić wyniki.
- Dodawanie i odejmowanie – codzienne sytuacje, takie jak przeliczanie pieniędzy, porcji jedzenia czy kroków w grze, mogą pomóc dziecku lepiej zrozumieć te działania.
- Ułamki i procenty – można je oswajać np. poprzez dzielenie pizzy na kawałki czy przeliczanie rabatów w sklepie.
2. Nauka przez zabawę
Matematyka nie musi być nudna! Wykorzystanie elementów zabawy sprawia, że dzieci chętniej się uczą i lepiej zapamiętują informacje.
- Gry edukacyjne – planszówki, karty matematyczne czy interaktywne aplikacje pomagają w rozwijaniu umiejętności rachunkowych.
- Eksperymenty i zadania praktyczne – np. wspólne pieczenie ciasta i odmierzanie składników to świetny sposób na naukę proporcji.
- Zagadki matematyczne – rebusy, krzyżówki liczbowe czy łamigłówki logiczne angażują dziecko i uczą myślenia matematycznego.
3. Redukowanie lęku przed błędami
W polskim systemie edukacji często podkreśla się błędy zamiast sukcesów, co może prowadzić do niechęci do nauki matematyki. Warto zmienić podejście i nauczyć dzieci, że błędy to część procesu nauki.
- Chwal za wysiłek, a nie tylko za wynik – zamiast mówić „Źle to policzyłeś”, lepiej powiedzieć „Spróbujmy znaleźć, gdzie jest błąd – to świetna okazja do nauki!”.
- Traktuj błędy jako naturalny element nauki – warto pokazać, że nawet dorośli się mylą i że poprawianie błędów to coś normalnego.
- Używaj metod aktywnego uczenia – praca w grupach, rozwiązywanie problemów w inny sposób niż tradycyjnie, np. poprzez ruch, sprawia, że nauka staje się ciekawsza i mniej stresująca.
4. Pokazywanie praktycznych zastosowań matematyki
Wielu uczniów uważa, że matematyka nie jest im do niczego potrzebna. Warto więc pokazać, gdzie spotykamy ją na co dzień:
- Planowanie budżetu – liczenie kieszonkowego, oszczędzanie na wymarzony zakup.
- Gotowanie i pieczenie – przeliczanie proporcji składników.
- Podróżowanie – obliczanie czasu podróży, odległości, przeliczanie walut.
- Sport i gry – analiza statystyk meczów, pomiar wyników sportowych.
5. Wsparcie i cierpliwość
Każde dziecko ma swój rytm nauki, dlatego warto być cierpliwym i dostosować tempo nauki do jego możliwości. Jeśli widzimy, że dziecko ma trudności, nie należy go krytykować, lecz wspierać, zachęcać i proponować inne sposoby nauki.
Podsumowanie
Niepowodzenia w nauce matematyki wynikają często z lęku przed błędami, braku solidnych podstaw i nieodpowiednich metod nauczania. Aby zapobiegać trudnościom, warto uczyć matematyki w sposób praktyczny, angażujący i dostosowany do możliwości dziecka. Gry edukacyjne, codzienne sytuacje wymagające liczenia oraz pozytywne podejście do nauki pomagają budować pewność siebie i sprawiają, że matematyka przestaje być trudnym przedmiotem, a staje się fascynującą przygodą! 😊
dr Zuzanna Jastrzębska-Krajewska
Doktor nauk społecznych, byłam doktorantką prof. E. Gruszczyk-Kolczyńskiej, z którą współpracuję od ponad dekady. W sieci odbiorcy kojarzą mnie jako @pani__zuzia, autorkę projektu #20minutdlaMATEMATYKI, którego celem jest inspirowanie nauczycieli i rodziców do edukacji matematycznej najmłodszych wykorzystując codzienne sytuacje życiowe, co uważam za najbardziej skuteczne i pożyteczne życiowo. Jestem asystentem w Katedrze Pedagogiki Małego Dziecka w Akademii Pedagogiki Specjalnej im. m. Grzegorzewskiej w Warszawie.







