Czym jest tabliczka mnożenia i dlaczego jej opanowanie jest kluczowe do dalszej nauki matematyki?
Tabliczka mnożenia to zestaw wyników mnożenia przez siebie liczb naturalnych. W Polsce uczniowie uczą się tabliczki mnożenia do 100, czyli wyniki mnożenia dwóch liczb z zakresu od 1 do 10 (np. 1x1, 1x2, ..., 10x10). Jest to podstawowe narzędzie, które pomaga dzieciom zrozumieć i wykonywać proste operacje matematyczne. Tabliczka mnożenia jest również podstawą do przejścia do trudniejszych tematów (np. ułamków). Kiedy uczeń zna tabliczkę na pamięć (natomiast niekoniecznie poprzez wkuwanie!), może skupić się w pełni na trudniejszych elementach zadania, które ma do wykonania. Nie stresuje się, że nie wie, ile to jest np. 8x7.
Nauka tabliczki mnożenia w Polsce - w której klasie?
W polskim systemie edukacyjnym tabliczka mnożenia jest jednym z pierwszych poważnych wyzwań matematycznych, z którymi muszą zmierzyć się uczniowie. W szkole podstawowej, między drugą a trzecią klasą, dzieci uczą się tabliczki mnożenia do 100. W szkołach często odbywają się specjalne dni lub tygodnie poświęcone tabliczce mnożenia, organizowane są konkursy oraz różne zabawy edukacyjne mające na celu utrwalenie tej wiedzy. Jedną z takich inicjatyw jest Światowy Dzień Tabliczki Mnożenia, którego pomysłodawcą jest firma Karty Grabowskiego.
Jak wygląda nauka tabliczki mnożenia w innych krajach?
Tabliczka mnożenia jest powszechnie nauczana na całym świecie, jednak metody i zakres nauki mogą się różnić. Oto kilka przykładów:
1. Stany Zjednoczone:
- W USA dzieci uczą się tabliczki mnożenia w zakresie do 144, czyli do 12x12. W wielu stanach uczniowie zaczynają naukę tabliczki mnożenia w drugim lub trzecim roku szkoły podstawowej.
2. Wielka Brytania
- W Wielkiej Brytanii, uczniowie uczą się tabliczki mnożenia również w zakresie 12x12. Jest to część programu nauczania w szkołach podstawowych, a znajomość tabliczki mnożenia jest sprawdzana na koniec czwartej klasy w ramach krajowych testów.
- Ogólnokrajowy test (Multiplication Tables Check) pokazuje, jak ważna w edukacji w Wielkiej Brytanii jest znajomość tabliczki mnożenia. Jaki jest cel tego egzaminu? Po pierwsze – oczywiście – sprawdzenie znajomości tabliczki mnożenia. A po drugie – skontrolowanie, którzy uczniowie potrzebuję dodatkowego wsparcie w opanowaniu obowiązkowego materiału.
3. Chiny
- W Chinach uczniowie uczą się tabliczki mnożenia do 9x9. Nauka zaczyna się już w przedszkolu i jest intensywnie powtarzana w pierwszych latach szkoły podstawowej. Metody nauki są często bardzo rygorystyczne, a opanowanie tabliczki mnożenia jest uważane za podstawowy krok w edukacji matematycznej.
- A dlaczego 9x9? Było to związane ze znaczeniem liczby 9 w starożytnych Chinach. Była ona często utożsamiana i kojarzona z Cesarzem Chin. Wiele elementów codziennego życia i przekonań była kojarzona z liczbą 9. Szaty cesarza miały 9 smoków. Urzędnicy w starożytnych Chinach mieli nadawane rangi… w 9-stopniowej skali. Z kolei dzisiaj liczba 9 uznawana jest w Chinach ze szczęśliwą i dającą długowieczność :)
4. Japonia
- Podobnie jak w Chinach, w Japonii uczniowie uczą się tabliczki mnożenia do 9x9. Edukacja wczesnoszkolna kładzie duży nacisk na szybkie i dokładne opanowanie tej umiejętności, co jest wspomagane przez różne ćwiczenia i metody zapamiętywania.
- Najprawdopodobniej tabliczka mnożenia do Japonii została wprowadzona poprzez chińskie książki naukowe (Sunzi Suanjing). Narodowy Instytut Badań nad Dobrami Kulturowymi w Nara ogłosił, że na drewnianej tabliczce z VIII wieku z „tabliczką mnożenia” odkrytej w ruinach pałacu Heijo w mieście Nara widniał ten sam znak „Ru”, co w chińskich książkach matematycznych.
Jaki jest znak mnożenia – kropka czy krzyżyk?
Poruszając temat różnic w nauce tabliczki mnożenia nie sposób nie wspomnieć również o… znaku mnożenia! W Polsce jako znak mnożenia stosujemy kropkę. W wielu krajach na świecie wykorzystuje się z kolei krzyżyk. Chciałbym tutaj przytoczyć ciekawe spostrzeżenie, które usłyszałem od znajomej, bardzo doświadczonej nauczycielki z Włoch, Patrizii. Jest ona bardzo otwarta na różne sposoby nauki i zwiedziła wiele szkół na świecie. Powiedziała mi, że jej zdaniem kropka jest lepsza. Dlaczego? Bo dzieci po prostu częstą mylą krzyżyk ze znakiem dodawania (w szczególności dzieci z dyskalkulią). I zajmuje to trochę czasu, żeby uczniowie nabrali w tym wprawy, co jest dodatkowym utrudnieniem.
Dlaczego zakres tabliczki mnożenia różni się w zależności od kraju?
Różnice w zakresie nauczanej tabliczki mnożenia wynikają z tradycji edukacyjnych, kultury oraz podejścia do nauczania matematyki. W niektórych krajach rozszerzenie zakresu do 12x12 może być związane z systemem miar i wag, gdzie liczba 12 (tuzin) ma historyczne znaczenie. W innych krajach ograniczenie do 9x9 może wynikać z przekonań kulturowych i tradycji :)
Nauka tabliczki mnożenia do 100 – podsumowanie
Nauka tabliczki mnożenia jest powszechnym elementem edukacji na całym świecie, choć jej zakres i metody mogą się różnić. W Polsce uczniowie tradycyjnie uczą się mnożenia do 100, co daje solidne podstawy do dalszej nauki matematyki. Niezależnie od kraju, umiejętność ta pozostaje kluczowym elementem edukacyjnym, wspierając rozwój logicznego myślenia i umiejętności matematycznych dzieci.
Czy nauka tabliczki mnożenia powinna być ujednolicona na całym świecie? Chyba nie ma to sensu i wiele krajów będzie się pod tym kątem różniło, natomiast jedno jest pewne – tabliczka mnożenia jest niezbędnym narzędziem w edukacji każdego ucznia. Warto się jej jednak nauczyć w ciekawej, zabawowej formie!
Źródła:
https://www.hfleducation.org/blog/starting-beginning-how-learn-times-tables
https://www.gov.uk/government/collections/multiplication-tables-check
https://www.pagodaprojects.com/lucky-and-unlucky-numbers-in-china/
